Pentax Draadontspanners

De draadontspanner kan gebruikt worden om de (spiegelreflex) camera op afstand te bedienen: je hoeft de camera dus niet aan te raken om een foto te maken (!). Het grootste gemak hierbij heb je bij:

• Maken van tijdopnames, bijvoorbeeld enkele seconden tot uren (de donkere hemel, sterren, vuurwerk, etc.)
• Opnames met lange lenzen waarbij de camera al snel bewegen kan
• Opnames van stationaire beelden, bijvoorbeeld bij de finish, natuurkundige proeven, de groei van planten en bloemen, etc.
• Zelfportret / groepsfoto's waarbij de fotograaf ook op de foto staat.
  

Bij de nieuwere toestellen kan ook de automatische instelling van focus en belichting met de draadontspanner gedaan worden.

Met een afstandsbediening (infra-rood) is het ook mogelijk om zonder kabels een groepsfoto te maken waarbij je zelf op de foto staat zonder de zelftimer van het toestel te gebruiken: je kan al een positie innemen en daarna de foto laten nemen. Dit kan ook met vertraging zodat je de afstandsbediening nog weg kan steken.

Natuurlijk is het in al deze gevallen nodig om de camera op een statief of stabiele ondergrond te zetten!

De mechanische draadontspanner werkt eigenlijk zo'n beetje als een remkabel van een fiets: door de binnenkabel te verschuiven wordt een pennetje uitgeschoven die de ontspanknop van de camera indrukt. Je bedient dus op afstand de ontspanknop! Bij vele Pentax-types (zoals de ME, MG, ME-Super en alle oude modellen, ook de oudere modellen van andere merken zoals Praktica) wordt de kabel in de ontspanknop geschroefd en zijn draadontspanners van diverse lengtes voorhanden. Net als met de ontspanknop op het toestel zelf is het mogelijk om de belichtingsmeting te activeren door heel voorzichtig de kabel een stukje in te drukken, of te ontspannen door de knop verder in te drukken.

Bij de oudere types werd de tijdsopname ("B") helemaal mechanisch gestuurd: de sluiter gaat open zodra de knop (helemaal)ingedrukt wordt en wordt pas gesloten zodra de knop losgelaten wordt. In de tussentijd kan je de kabel vastzetten (vaak met een schroefje maar ook drukknop-systemen komen voor). Dit allemaal zonder dat batterijen gebruikt worden van de camera. Met die bodies kan je dus ook foto's nemen van uren en zelfs dagen lang (als het maar donker genoeg is) waarop je bewegingen vast kan leggen op de film. Sterren worden ook strepen aan de hemel bijvoorbeeld en niet alleen maar puntjes.

De ME-super bijvoorbeeld gebruikt in de stand 'B' geen batterijen, terwijl die voor kortere tijden (auto of manueel) wel gebruikt worden om de sluitertijd te regelen.

Bij de nieuwere bodies werd de sluiter al elektronisch geregeld, soms ook in de stand "B" waardoor de tijd waarmee je de draadontspanner kan gebruiken gelimiteerd wordt door de kwaliteit en toestand van je batterijen.

De elektr(on)ische draadontspanner werkt met een paar schakelaartjes en een 3-tal draadjes: wordt verbinding gemaakt tussen de 'aarde' en het eerste contact, dan wordt de belichtingsmeting en eventueel de autofocus geactiveerd, wordt de knop verder ingedrukt, dan wordt verbinding gemaakt tusen de 'aarde' en het tweede contact: ontspannen.

De officiele draadontspanners van Pentax hebben een 'vastzetknop', zodat je na het indrukken van de knop rustig weg kunt lopen. Opnieuw indrukken betekent 'loszetten' en de opname beëindigen. Met een zelfgemaakte draadontspanner kan je ook alleen de 'ontspanverbinding' maken en bijvoorbeeld met een fotocel automatisch een foto laten maken zodra een object voorbij komt, een deur opent, etc.

Alle nieuwere toestellen maken gebruik van een elektronische draadontspanner en gebruiken dus batterijeen in de stand "B" (tijdsopname). De maximale opnameduur is dus sterk afhankelijk van de toestand van je batterijen of een externe voeding.

Pentax heeft diverse soorten elektrische draadontspanners gemaakt, met verschillende contacten, o.a.

• Cable Switch 'A' - voor elektromagnetische contacten (inschroef-contact)
• Cable Switch 'F' - voor bijvoorbeeld de MZ-serie (3 contacten boven elkaar)
• Cable Switch 'CS105/CS130' - voor de MZ-S
• Cable Switch 'CS 205' - zoals de *ist en de digitale series. Deze hebben een 2,5mm steekcontactje die lijkt op de stekker van een koptelefoon (maar wat kleiner is). Nadeel: je hebt weer een andere kabel nodig als bij je oude toestel, maar je kan wel weer een zelfde kabel gebruiken voor bijvoorbeeld een toestel canon: zelfs de contactjes zijn hetzelfde.

Het leuke van een elektronische calbe release is dat hij ook aan te sturen is met een computer om op het gewenste moment een foto te maken. Ik heb al een paar leuke voorbeelden gevonden op het internet hiervan. Door de kabels zelf te bouwen kan je veel kosten sparen en ook heb je hem dan vaak sneller als bestellen, zeker de oudere types lijken moeilijk verkrijgbaar te zijn.

Met de afstandsbediening (Infra rood, net als die van een TV bijvoorbeeld) kan je heel makkelijk een foto maken zonder dat je ook maar enige verbinding met de camera hebt die kan bewegen.

Het is dus ook heel goed mogelijk langere opnames te maken zonder 'bulb', maar gewoon op de stand 'auto' of 'manual'. De afstandsbediening is zo klein dat hij heel makkelijk mee te nemen is.

Stel de camera voor 'tijdsopnames' (tot enkele seconden) en stel scherp, druk op afstand de knop in en de foto wordt genomen. Bulb is niet mogelijk maar meestal heb je aan de tijd van je toestel (meestal toch wel meer dan 4 seconden) genoeg voor opnames van bijvoorbeeld vuurwerk en de sterrenhemel.

Als je zelf ook op de groepsfoto wilt staan is dit een heel handige accessoire: je kan tussen de andere mensen gaan staan en de foto maken op afstand, dus zonder dat je kabels hoeft uit te rollen.

Fotografie

Diverse fotos van mij op elvinshoot